Beginnen met bergbeklimmen

Beginnen met bergbeklimmen

Je wilt gaan beginnen aan een ‘carrière’ als bergbeklimmer. Hiermee wordt niet sportklimmen bedoeld, maar tochten en eenvoudige beklimmingen in het hooggebergte. Wat heb je daarvoor in eerste instantie aan materiaal nodig?

Misschien heb je altijd wandelingen in de bergen gemaakt en wil je nu de volgende stap maken. Of misschien heb je altijd aan sportklimmen gedaan en lonkt het hooggebergte. Het hooggebergte is de wereld van sneeuw en ijs (hoe lang nog?) en valt onder het alpinisme. Bergbeklimmen in het hooggebergte klinkt extremer dan het meestal is: het is weliswaar hoog, maar beklimmingen zijn vaak niet heel veel meer dan een moeilijke wandelvariant. Uiteraard zijn er ook hele moeilijke beklimmingen, maar dat laten we over aan de gevorderde alpinisten. 

Misschien is het goed om het verschil tussen sportklimmen en alpinisme nog even uit te leggen. Sportklimmen is de uitdaging om technisch moeilijke ‘routes’ te beklimmen. Zo’n route is meestal niet langer dan 100 of 200 meter en vaak nog heel veel korter. De top van de berg speelt geen rol, de moeilijkheidsgraad van de beklimming wel. De routes zijn bijna altijd goed ‘beveiligd’; er hangen haken in de rots waar je het klimtouw met behulp van carabiners (‘setjes’) doorheen kunt ‘rijgen’. Het sportklimmen speelt zich meestal in het dal of middelgebergte af en bij voorkeur in de zon omdat de rotsen dan meer grip geven. Sportklimmen kun je ook in klimhallen beoefenen en in de Ardennen. 

Voor het ‘echte’ bergbeklimmen (ik bedoel hier alpinisme) moet je naar de Alpen. Het bereiken van een bergtop is het doel. Voor de beginnende alpinist is een beklimming niet heel veel ingewikkelder dan een wandeling met eventueel een aantal klauterpassages. De hoogte en vooral het bereiken van de top spelen een grote rol. Uiteraard lopen de beide sporten op een gegeven moment in elkaar over. Zo is er een technisch hele moeilijke en lange sportklimroute die tot vlak onder de top van de Mont Blanc (4810 m) komt. En er bestaan ook sportklimroutes waarbij er geen of bijna geen haken in de rots zijn aangebracht en het risico dus hoger is. In de Alpen vind je ook genoeg bergen waar je de top niet met een eenvoudige wandel- en klauterpartij kunt bereiken, maar waarbij er hoge eisen aan je klimvaardigheden worden gesteld.

Maar goed, we gaan er dus vanuit dat je net wilt beginnen met bergbeklimmen/alpinisme. Wat heb je als beginnende bergbeklimmer nodig? Een nieuwe hobby is altijd leuk en voor een deel is dat omdat je allerlei nieuw materiaal mag uitzoeken! Wat zijn de eerste benodigdheden? Mogelijk heb je al een gordel en zekeringsapparaat omdat je eerder al iets in een klimhal hebt gedaan. Maar we sommen toch alles op.

Benodigdheden voor de (beginnende) bergbeklimmer

Bergschoenen

Natuurlijk heb je goede schoenen nodig! Vergeet ‘klimschoentjes’; die zijn voor de sportklimmers bedoeld. In het hooggebergte heb je stevige bergschoenen nodig waar je een stijgijzer onder kunt binden. Je moet denken aan bergschoenen van het type C of D. Kijk voor een uitgebreide uitleg op onze adviespagina over wandelschoenen. 

Klimgordel

Het begint met een klimgordel. Voor trektochten door het gebergte, waarbij niet geklommen wordt, maar uitsluitend over gletsjers gewandeld wordt, kun je eventueel kiezen voor een lichtgewicht ‘toerski’model. Ze wegen niks en nemen nauwelijks ruimte in je rugzak in. Het grote voordeel is dat je deze gordels kunt aantrekken zonder je stijgijzers of ski’s af te doen. Ze zijn echter niet geschikt voor beklimmingen waarbij je een klimmersval (zoals bij het sportklimmen) kunt maken en ze zijn oncomfortabel voor mensen die een cursus gaan doen waarbij spleetreddingen geoefend worden: je loopt dan de kans langere tijd in je gordel in een spleet te hangen en dat is met deze modellen geen pretje. In die gevallen kun je beter kiezen voor een ‘gewone’ klimgordel. Verstelbare beenlussen zijn een pré.

Stijgijzers

Lopen over sneeuw en ijs in de zomer is geen doen zonder stijgijzers. Voor de beginnende bergbeklimmer volstaat een allround stijgijzer. Stijgijzer en bergschoen vormen een vast koppel en ze moeten dus bij elkaar passen. Bekijk onze adviespagina over stijgijzers voor gedetailleerde informatie.

Pickel (‘ijsbijl’)

De pickel is eigenlijk een wandelstok voor in het hooggebergte! De pickel kan alleen veel meer. Je kunt er een val op een sneeuwhelling mee afremmen, je kunt hem gebruiken als ‘anker’ om bijvoorbeeld iemand uit een spleet te redden, je kunt er ‘traptreden’ mee in de sneeuw hakken, enzovoorts. In eerste instantie heb je een wat langere pickel nodig met een rechte steel. Uiteraard hebben we alles voor je op een rijtje gezet op de adviespagina over pickels en ijsbijlen!

Klimhelm

In het hooggebergte heb je eigenlijk altijd een klimhelm bij je. Je hebt hem lang niet overal op, maar als je onder rotswanden of in besneeuwde couloirs loopt, kunnen er stenen van boven vallen (‘steenslag’). Een helm is ook fijn als je in een gletsjerspleet zou vallen. Een val in een spleet is soms heftig en een hoofdwond ligt op de loer als je onverhoopt tegen de ijswand zou klappen. Voor een opsomming en meer uitleg kun je onze adviespagina over klimhelmen lezen. Goede ventilatie is extra prettig!

Carabiners en aanverwanten

Je hebt altijd wat carabiners nodig. Verschillende organisaties (Alpenclubs, gidsenbureuas, etc.) hebben verschillende voorkeuren. Een HMS carabiner komt altijd wel van pas en hiermee kun je meteen zekeren. Enkele schroefcarabiners komen ook altijd goed van pas om te zekeren, een spleetredding uit te voeren of iets dergelijks. Lees hier meer over carabiners. Als je ook moet kunnen abseilen, dan is een ‘Acht’ (old school!) of een ‘tuber-achtig’ apparaat (ATC van Black Diamond, Reverso van Petzl, etc.) prettig. Een GriGri of vergelijkbaar zekeringsapparaat is voor een alpinist niet de aangewezen keus. Hier lees je alles over zekeringsapparaten. Bij het overzicht van onze zekeringsapparaten vind je ook verschillende soorten katrollen, al dan niet met teruglooprem (bijv. Petzl Microtraxion) en touwklemmen (bijv. Petzl Tibloc).

Touw en touwtjes

Als beginnende bergbeklimmer ga je vaak op stap met iemand of een organisatie die wel een klimtouw bezit. Zo niet dan moet je mikken op een ongeveer 10 mm dik touw (bij voorkeur waterafstotend) van 50 of 60 meter lang. Alles over touwen lees je op onze adviespagina’s. Wat je wel nodig hebt bij gletsjertochten en om ab te seilen zijn ‘prusiktouwtjes’ (de merken noemen het vaak ‘accessory cord’). De dikte moet passen bij de dikte van het klimtouw (ongeveer de helft van de dikte van het klimtouw is de dikte van je prusiktouw), meestal dus 5 of 6 mm. De NKBV beveelt voor een gletsjertocht minimaal 2 prusiktouwtjes aan: één van 1,20 m en eentje van 2,80 m. Daarnaast heb je nog minimaal één genaaide ‘bandschlinge’/’reepschnur’/’bandlus’ nodig. Een lengte van 1,20 m is meestal wel goed. Als je eerste tochten onder begeleiding gaan (wat erg verstandig is!), kijk of vraag dan hoe zij het willen hebben: er zijn vele opvattingen, technieken en tactieken. Het hangt bovendien af van wat je precies gaat doen. Veel abseilen, gezekerd klimmen of alleen wandelen over gletsjers, sneeuwvelden en bergkammen?

Hoofdlampje

Een hoofdlampje is erg handig in berghutten, waar het licht vroeg uitgaat, maar het komt ook van pas als je onverhoopt in het donker terecht zou komen. Bijvoorbeeld als je onverwachte vertraging hebt opgelopen tijdens je tocht. Hoofdlampjes zijn er in soorten en maten en vele prijsklassen. In de hut kan een hoofdlamp met een optie voor rood licht vriendelijk zijn ten opzichte van de andere mensen op de slaapzaal...

Conclusie

De bovenstaande materialen zijn een goed uitgangspunt voor eenvoudige beginnersavonturen. Je zult al snel merken dat de meer ervaren mensen veel meer bandlussen, prusiktouwtjes en carabiners bij zich hebben. Daar komen eventueel nog ijsschroeven en materiaal om tussenzekeringen aan te leggen (‘nuts’, ‘friends, etc) bij. Iets van EHBO is natuurlijk ook nooit verkeerd, maar nogmaals: alles hangt af van wat je precies gaat doen. De basismaterialen zoals boven beschreven komen echter altijd van pas en zijn een noodzakelijk minimum.