Select website (Annuleren)

Dons

Scroll

Dons

Dons is een fantastisch materiaal. Het isoleert geweldig en is enorm comfortabel. Bovendien is het ook nog lichtgewicht en kun je het heel klein samendrukken.

Wat is dons?

Dons is het deel van het verenkleed van watervogels dat onder de eigenlijke veren zit. Het deel dat dus direct tegen het lichaam aan zit en als doel heeft om de vogels warm te houden. Het zijn dus geen veren met slagpennen en dergelijke! Kuikens hebben nog uitsluitend dons en voelen daarom zo lekker zacht aan. Voor de voering van kleding en slaapzakken wordt dons gebruikt van volwassen eenden en ganzen. Eendendons is goedkoper en heeft iets mindere eigenschappen dan ganzendons.

Kwaliteit: Fill Power en CUIN-waarde

In het verleden waren er verschillende methodes om de kwaliteit van dons aan te duiden, maar inmiddels zou dat overal hetzelfde moeten zijn. De kwaliteit van dons wordt aangegeven met de ‘CUIN’-waarde of de ‘Fill Power’. Kort gezegd is dons met een hogere waarde van betere kwaliteit: hetzelfde gewicht aan dons neemt dan meer ruimte in (heeft een groter volume). Des te groter het volume is, des te beter isoleert het dons.

Kwaliteit: dons/veer verhouding

Op veel items die gevuld zijn met dons tref je op het label een percentage aan. Bijvoorbeeld ’80 % down (dons)’. Raar want alles is toch dons? Een deel van het dons bestaat echter uit veren en 80 % dons betekent dus dat er 20% veren bij zitten. Let op: dit zegt niks over de Fill Power! Dus dons met een Fill Power van 700 en 80% dons bestaat evengoed als dons met Fill Power 700 en 90% dons. Het verschil is dat de laatste warmer is.

Kwantiteit: het vulgewicht of ‘Fill Weight’

Hoe warm een jas of slaapzak uiteindelijk is, wordt natuurlijk ook bepaald door de hoeveelheid dons die je er in stopt: vaak staat dat met grammen aangegeven op de slaapzak of het kledingstuk als ‘vulgewicht’ of ‘Fill Weight’. Een donzen item met heel veel dons met Fill Power 600 kan warmer zijn dan een item met weinig dons met Fill Power 800. Per gram vulgewicht is dons met Fill Power 800 echter warmer. Bovendien kun je een item met veel vulling (een hoog vulgewicht) minder compact opvouwen dan eentje met minder vulgewicht.

Wat heb je aan een hogere Fill Power/CUIN-waarde?

Om een slaapzak of jas dezelfde isolerende eigenschappen te geven heb je minder dons nodig met een Fill Power 800 dan van dons met Fill Power 400. Dat betekent dat het lichter van gewicht is en minder ruimte inneemt in je rugzak (het ‘pakvolume’). Bovendien is beter dons (dus met een hogere Fill Power/CUIN) comfortabeler en gaat het langer mee.

Loft en pakvolume

Loft is het volume dat dons inneemt als het niet is samengeperst, eigenlijk het ‘donzige gevoel’ of hoe ‘fluffy’ het aanvoelt. Samengeperst heeft dons nog altijd dezelfde Fill Power of CUIN-waarde, meer geen loft meer.

Het pakvolume is de maat die een donzen item inneemt als het maximaal is samengeperst. Bijvoorbeeld als je het meeneemt in je rugzak. Voor het pakvolume is het belangrijk dat het dons weer zijn maximale loft terugkrijgt nadat het zo klein mogelijk is opgevouwen. Des hoger de Fill Power, des te groter is het verschil tussen samengeperst (pakvolume) en volle loft. Items met een hogere Fill Power (en bedoeld voor dezelfde temperaturen) kunnen bovendien kleiner ingepakt worden omdat ze minder vulgewicht nodig hebben.

Hoe warm is mijn donzen item?

Dat hangt van veel dingen af. Een hogere Fill Power is warmer dan een lagere, maar een jas met 250 gram Fill Power 500 is wel warmer dan een jas met 125 gram Fill Power 800. Het vulgewicht is dus ook heel belangrijk! Je hebt minder vulgewicht nodig van een Fill Power 800 dons dan van een Fill Power 500 om dezelfde ‘warmte’ (isolatie) te krijgen. En bij dezelfde Fill Power is de verhouding dons/veren weer doorslaggevend: 90% dons is warmer dan 80% dons.

Dons en vocht

De Achillespees van dons is vocht. Als dons vochtig wordt, gaan de veren samenklonteren en daardoor verliest het dons veel van zijn loft en dus zijn isolerende waarde. Vocht kan van buitenaf komen (bijv. regen), maar kan ook ontstaan door condensatie aan de binnenzijde van de buitenstof van een jas of slaapzak. Daarom is het verstandig om na een koude nacht je donsslaapzak altijd even te drogen te hangen over je tent. Maar er zijn ook technieken waarbij het dons geïmpregneerd wordt met een waterafstotend materiaal. Daarmee worden de problemen met vocht ondervangen. RAB is bijvoorbeeld een merk dat hier gebruik van maakt (‘Hydrophobic Down’)en waarvan je een hele ruime collectie kleding en slaapzakken aantreft bij OutdoorXL.